13 Eylül 2022 tarihli ve 31942 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği’nin 13. maddesinin 10. fıkrası ile beraber Türkiye'de asistan hekimlerin uzmanlık eğitimi aldıkları branşlar arasında geçiş yapabilmeleri mümkün hale gelmiştir. Bu gelişme, kariyerlerinin başında uzmanlık seçimi konusunda kararsızlık yaşayan veya zamanla ilgi alanları değişen hekimler için önemli bir fırsat sunmaktadır.
DoktorBUN ekibi tarafından üretilen bu rehberin amacı, asistan hekimlere uzmanlık dalı değişikliği süreci hakkında detaylı ve anlaşılır bilgiler sunarak bu süreci başarıyla tamamlamalarına yardımcı olmaktır. Rehberi içeriğimizde TUS puanı ile yapılacak uzmanlık dalı değişikliğinin tüm detaylarını içermektedir.
Asistanlıkta Uzmanlık Dalı Değişikliğinin Yasal Zemini
Uzmanlık dalı değişikliği sürecinin temelini Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği (TUEY) oluşturmaktadır. Bu yönetmelikte yer alan maddeler asistan hekimlerin statüsü ve eğitim süreçleriyle ilgili genel çerçeveyi çizer.
Uzmanlık dalı değişikliğiyle doğrudan ilgili olan bir diğer önemli madde ise "-Madde 13: Uzmanlık eğitimine giriş sınavlarının sonuçları, yerleştirme, uzmanlık eğitimine başlama ve dal değiştirme" içerisinde yer almaktadır.
İlgili maddenin ilgili bölümü şu şekildedir:
MADDE 13—
(10) Uzmanlık eğitimine başladıktan sonra eğitimlerine başka bir uzmanlık dalında devam etmek isteyen uzmanlık öğrencilerinin, aşağıdaki şartları haiz olmaları halinde bir defaya mahsus olmak üzere ilgili mevzuat çerçevesinde uzmanlık dalları değiştirilir:
a) Yerleştirme sonuçlarının açıklandığı tarihi takip eden ilk sınavın yapıldığı tarihe kadar başvuruda bulunulmuş olması.
b) Geçiş yapılmak istenen programın aynı dönemdeki ek yerleştirme sonucunda boş kontenjanının kalmış olması.
c) Sınav puanının, geçiş yapmak istediği programın aynı dönemdeki sınav taban puanına eşit veya bu puandan fazla olması. O dönemde ilgili program için kontenjan açılmış; fakat ek yerleştirme sonucunda da taban puan oluşmamışsa 12 nci maddenin dördüncü fıkrası uyarınca belirlenen puana eşit veya bu puanın üzerinde puan alınması kaydıyla geçiş işlemi yapılır.
(11) Onuncu fıkra uyarınca uzmanlık dalının değiştirilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
Yönetmelik maddesi asistanlıkta dal değiştirmenin yasal zeminini oluşturmaktadır. Bu yasal madde oldukça yeni, 3 Eylül 2022 tarihinde yürürlüğe girdi ve ilk olarak 2022/2 TUS'unda uygulandı. Sonrasındaki her TUS döneminde de uygulanmaya devam edilmektedir.
Bu yasal madde içeriğinden yola çıkarak bazı çıkarımları yapmak gerekiyor:
- Asistanlıkta dal değişikliği tüm asistalık süresince yapılan bir işlem değildir, sadece girdiğiniz TUS'u takip eden ilk sınavın yapıldığı tarihe kadar yapılmaktadır.
- Geçiş yapılmak istenen programın aynı dönemdeki ek yerleştirme sonucunda boş kontenjanının kalmış olması gerekiyor. Bu açıdan geçiş yapmak isteyebileceğiniz kontenjanlar ideal olmaktan uzak olabilir.
Asistanlıkta Dal Değişikliği Sürecinde Kurallar
Uzmanlık dalı değişikliği sürecinin temelini Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği (TUEY) açıklasa da detaylar ÖSYM kılavuzlarında yer almaktadır. Yazımıza kaynak olarak kullandığımız kılavuz "2024 Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı (Tus) 2. Dönem Uzmanlık Dalı Değişikliği İçin Tercih Kılavuzu"dur.
Kılavuza göre (2024/2) yerleştirme işlemlerinde aşağıdaki kurallar geçerli olacaktır: (Kılavuz olarak 2024 TUS/2 sınavını baz aldığımız için ilgili maddeler bu şekilde içeriğimizde yer almaktadır. )
MADDE 2.9—
a) 2024-TUS/2 yerleştirme/ek yerleştirmede bir programa yerleşmiş ve yerleştiği programda 2025- TUS 1. Dönem sınav tarihi itibarıyla öğrenciliğe devam ediyor olmak. (Adayların tercih ekranında yer alan öğrenciliğin devam ettiğine ilişkin bilgi alanını işaretlemeleri zorunludur.)
b) 2024-TUS/2 yerleştirme/ek yerleştirmede yerleştiği uzmanlık dalı dışında tercihte bulunmak.
c) 2024-TUS/2 sınav puanı, Yönetmeliğin 12 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca belirlenen puana eşit veya bu puanın üzerinde olmak (45 ve üzeri puan).
Dal değişikliği talebi sonucuna göre yerleştirme işleminin yapılabilmesi için adayların tercih yaptığı tarih itibarıyla uzmanlık öğrenciliğine devam ediyor olması şartı aranır.
- Bu uzmanlık öğrenciliği durumunun ilgili sınav döneminde ortaya çıkmış olması gerekmektedir.
- Daha önceki sınav dönemlerinde başlanılan uzmanlıklar için dal değişikliği talebinde bulunamazsınız. Bu durum Sağlık Bakanlığından teyit edilebilecektir. Bu şartı sağlamayan adayların tercihleri iptal edilecek ve yerleştirme işlemi yapılmayacaktır. Yerleştirilmeleri yapılsa bile ilgili kurum tarafından atamaları yapılmayacaktır.
Tercih verirken yerleştirme döneminde veya ek yerleştirme döneminde yerleştiğiniz uzmanlık dalı dışında bir dal için başvuruda bulunmalısınız.
Belirlenen kontenjanlar ek yerleştirme sonucunda boş kalan kontenjanlar olduğu için 45 puan ve üzerinde bir puanınız varsa bu kontenjanları tercih edebileceksiniz.
Asistanlıkta Dal Değişikliği İçin Örnek
Anlaşılabilir olması açısından bir örnek üzerinden hareket etmemiz daha doğru olacaktır. Örneğimizdeki kişi 2024/2 TUS'unda klinik puan olarak 61,53 puan almış ve ilgili TUS döneminde Ankara Etlik Şehir Hastanesi Aile Hekimliği kliniğine yerleşmiş olsun.
- Sınav: 18 Ağustos 2024
- Sınav sonucu: 12 Eyül 2024
- Tercihler: 21 - 31 Ekim 2024
- Yerleştirme sonucu açıklaması: 5 Kasım 2024
- Belge gönderimi: 6 - 19 Kasım 2024
- ÇKYS'ye düşme: 28 Kasım 2024
- Asistanlığa başlama: 15 Aralık 2024
Örneğimizdeki kişi yerleştiği bu klinikte göreve başladıktan kısa bir süre sonra bu bölümün kendisine uygun olmadığını düşünüyor ve klinikten ayrılmak için çeşitli seçenekler üzerine düşünüyor ve bu seçeneklerden birinin de asistanlıkta uzmanlık dalı değişikliğinin olduğunu görüyor.
Peki 2024/2 TUS dönemi için yapılacak uzmanlık dalı değişikliği başvuruları için uygun bir aday mı?
Cevabımız evet, nedenleri:
- 2024/2 TUS döneminde yerleştiği asistanlık kadrosunda göreve başlamış ve yine bu dönem için açılacak uzmanlık dalı değişikliği başvurularında bulunacak. (2024/1 TUS'u veya öncesinde yerleşmiş kişiler buradaki dal değişikliğine başvuramaz.)
- Eğitimine devam etmekte iken başvuruda bulunacak.
- Yerleşmiş olduğu uzmanlık branşı dışında bir branş için başvuruda bulunacak.
- 45 ve üzeri bir puanı var.
2024 Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı 2. Dönem Uzmanlık Dalı Değişikliği için başvuruları 19-23 mart 2025 tarihinde alındı. Burası oldukça önemli, bir önceki sınavdan sadece birkaç gün önce. Tanınan bu hak bir sonraki sınavdan hemen önce başvurulara açılıyor. Önceki sınav dönemlerine bakarak hareket edersek ortalama olarak bir sonraki sınavdan 7 ila 30 gün önce başvurulara açılıyor. Bu örnekte daha geç bir başvuru tarihi oluşmuş.
Örneğimizdeki kişi bu tarih aralığında ÖSYM üzerinden başvurusunu yapıyor ve yerleştirme sonuçlarına göre bu defa kontenjanı daha önce boş kalmış Adana Şehir Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları branşına yerleşiyor.
Bu aşamadan sonra YHGM üzerinden açıklanan tarihlerde ilgili belgeleri göndererek başvurusunu tamamlıyor ve yeni yerleşmiş olduğu kontenjan için ÇKYS'ye düşmeyi bekliyor.
ÇKYS'ye düştükten sonra mevcut kliniğinden ve hastanesinden ayrılarak (naklen geçiş işlemi ile) yeni hastanesine giderek başlangıç işlemlerini tamamlıyor ve göreve başlıyor.